ایمونوفلورسانس غیرمستقیم IFA
ایمونوفلورسانس غیرمستقیم IFA
تشخیص دقیق بیماری‌های خودایمنی، عفونی و ویروسی
بخش IFA (Indirect Immunofluorescence Assay) یکی از تخصصی‌ترین بخش‌های تشخیص آزمایشگاهی است که با استفاده از تکنولوژی رنگ‌آمیزی فلورسانس، آنتی‌بادی‌های خاص در خون بیماران را شناسایی می‌کند. این تکنیک به دلیل حساسیت بالا و دقت فوق‌العاده، در تشخیص بسیاری از بیماری‌های خودایمنی، روماتولوژیک، ویروسی و برخی عفونت‌ها کاربرد دارد.
🧪 IFA چیست و چگونه کار می‌کند؟
در روش ایمونوفلورسانس غیرمستقیم، ابتدا آنتی‌ژن‌های مشخص روی اسلاید تثبیت می‌شوند. سپس سرم بیمار روی آن‌ها قرار می‌گیرد. اگر در بدن بیمار آنتی‌بادی خاصی علیه آن آنتی‌ژن وجود داشته باشد، به آن متصل می‌شود. سپس با افزودن آنتی‌بادی دوم نشاندار شده با رنگ فلورسانس و مشاهده زیر میکروسکوپ فلورسانس، وجود یا عدم وجود آنتی‌بادی مشخص می‌شود.
🧾 مهم‌ترین تست‌هایی که در بخش IFA انجام می‌شود:
✅ بیماری‌های خودایمنی و روماتولوژیک:
• ANA (Antinuclear Antibody) – غربالگری اولیه بیماری‌های خودایمنی
• Anti-dsDNA – لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)
• Anti-Sm, Anti-RNP, Anti-Ro (SSA), Anti-La (SSB) – سندرم شوگرن و لوپوس
• Anti-centromere, Anti-Scl70 (Topoisomerase I) – اسکلرودرمی
• Anti-Jo1 – پلی‌مایوزیت و درماتومیوزیت
• Anti-GBM – سندرم گودپاسچر
• ANCA (cANCA, pANCA) – واسکولیت‌ها مانند گرانولوماتوز وگنر، کولیت اولسراتیو
✅ عفونت‌های ویروسی، انگلی و باکتریایی خاص (در مواردی خاص):
• ویروس EBV، CMV
• توکسوپلاسما (در کنار روش‌های دیگر)
• بیماری لایم (Borrelia burgdorferi)
• تب مالت (Brucella) در مواردی که روش‌های الایزا یا رایت کافی نباشند
🔬 مزایای بخش IFA در تشخیص بیماری‌ها
• دقت بسیار بالا در شناسایی آنتی‌بادی‌های خاص
• امکان تعیین الگوهای فلورسانس برای افتراق نوع بیماری (به‌ویژه در ANA)
• مکمل روش‌های ELISA و سریع‌تر از تکنیک‌های مولکولی در برخی موارد
• کاربرد گسترده در بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس، سندرم شوگرن، و هپاتیت خودایمنی
• قابلیت شناسایی زودهنگام بیماری‌های خودایمنی حتی پیش از بروز علائم بالینی
در آزمایشگاه پاتوبیولوژی دانش قم، کلیه مراحل این آزمایش توسط کارشناسان مجرب و با استفاده از تجهیزات پیشرفته فلورسانس انجام می‌شود تا نتیجه‌ای قابل اعتماد در اختیار پزشکان و بیماران قرار گیرد.
📌 برای چه بیمارانی تست‌های IFA تجویز می‌شود؟
• بیماران با علائم خستگی مزمن، درد مفاصل، راش‌های پوستی مشکوک به لوپوس یا روماتیسم
• بیمارانی با التهاب مزمن روده، مشکلات کلیوی یا تنفسی ناشناخته
• در موارد سقط مکرر یا نازایی با علت نامشخص
• کسانی که پزشک مشکوک به بیماری‌های بافت همبند (CTD) باشد
• در بررسی علت واسکولیت یا التهاب عروق
• جهت تایید بیماری‌هایی مانند اسکلرودرمی، پلی‌مایوزیت، شوگرن و...
نحوه انجام آزمایش ایمونوفلورسانس غیرمستقیم (IFA)
آزمایش ایمونوفلورسانس غیرمستقیم (IFA) یکی از روش‌های دقیق و حساس در تشخیص آنتی‌بادی‌ها در نمونه‌هایی مانند سرم خون است. در این تکنیک، ابتدا آنتی‌ژن خاص روی یک لام آزمایشگاهی ثابت می‌شود. سپس نمونه بیمار (معمولاً سرم) به آن اضافه می‌گردد. اگر در نمونه، آنتی‌بادی اختصاصی وجود داشته باشد، به آنتی‌ژن متصل می‌شود.
در مرحله بعد، آنتی‌بادی دوم که به رنگ فلورسنت متصل است، به آنتی‌بادی انسانی متصل شده و واکنش فلورسانس ایجاد می‌کند. نتیجه نهایی با استفاده از میکروسکوپ فلورسانس بررسی و تفسیر می‌شود.
این روش به دلیل دقت بالا، در تشخیص بیماری‌های خودایمنی، عفونی و ویروسی کاربرد گسترده‌ای دارد.
تفاوت با روش مستقیم (DFA):
برخلاف روش ایمونوفلورسانس مستقیم (DFA) که در آن آنتی‌بادی نشاندار مستقیماً به آنتی‌ژن متصل می‌شود، در روش غیرمستقیم از دو مرحله آنتی‌بادی استفاده می‌شود. این تفاوت باعث افزایش حساسیت، دقت و انعطاف‌پذیری بیشتر در شناسایی آنتی‌بادی‌ها می‌شود.
در آزمایشگاه دانش قم، تکنیک IFA با استفاده از تجهیزات پیشرفته و توسط کارشناسان مجرب انجام می‌شود تا نتایجی سریع، دقیق و قابل اعتماد در اختیار پزشکان و بیماران قرار گیرد.
نمونه‌گیری و شرایط ارسال:
• نمونه: سرم خون
• شرایط: ناشتا بودن لازم نیست
• ارسال به بخش تخصصی IFA در دمای یخچالی انجام می‌شود
• زمان جواب‌دهی: بین ۱ تا ۳ روز کاری، بسته به نوع تست
مزایای انجام تست‌های IFA در آزمایشگاه پاتوبیولوژی دانش قم:
• مجهز به میکروسکوپ‌های فلورسانس پیشرفته
• اجرای تست‌ها توسط کارشناسان با تجربه در ایمونولوژی
• تفسیر دقیق الگوها توسط پاتولوژیست یا ایمونولوژیست
• امکان انجام همزمان تست‌های ELISA و IFA برای تایید نتایج
• تحویل گزارش کامل به همراه الگوی فلورسانس (در صورت نیاز پزشک)
