اسپرموگرام
🧬 بخش اسپرموگرام | بررسی تخصصی مایع منی و باروری مردان
بخش اسپرموگرام آزمایشگاه به بررسی تخصصی مایع منی (Semen Analysis) می‌پردازد که نقش کلیدی در ارزیابی قدرت باروری مردان و بررسی علل ناباروری دارد. این آزمایش یکی از مهم‌ترین تست‌های پایه در بررسی عملکرد بیضه‌ها و سیستم تولید مثلی مردان است.
🔬 آزمایش اسپرموگرام چیست؟
اسپرموگرام یا آزمایش مایع منی، با بررسی مشخصات ظاهری، فیزیکی و سلولی اسپرم‌ها، اطلاعات دقیقی درباره کیفیت و توان باروری مرد ارائه می‌دهد. این آزمایش معمولاً اولین گام در بررسی ناباروری مردان است.
📊 پارامترهای بررسی‌شده در اسپرموگرام
1. حجم مایع منی (نرمال: ۱.۵ تا ۵ میلی‌لیتر)
2. تعداد اسپرم‌ها (Sperm Count) – بررسی تعداد اسپرم در هر میلی‌لیتر
3. تحرک اسپرم (Motility) – بررسی درصد اسپرم‌های متحرک و نوع حرکت آن‌ها
4. مورفولوژی اسپرم (Morphology) – درصد اسپرم‌های با شکل طبیعی
5. pH مایع منی – بررسی تعادل اسیدی-قلیایی
6. ویسکوزیته (گرانروی) و زمان مایع شدن
7. تعداد گلبول‌های سفید و سلول‌های دیگر
8. وجود آنتی‌اسپرم آنتی‌بادی (در برخی موارد خاص)
📅 چه زمانی انجام تست اسپرموگرام توصیه می‌شود؟
• بررسی علل ناباروری مردان
• بعد از عمل وازکتومی (برای تأیید موفقیت‌آمیز بودن آن)
• در صورت سقط مکرر همسر بدون علت مشخص
• سابقه بیماری‌های دستگاه تناسلی (مانند واریکوسل یا عفونت بیضه)
• کاهش میل جنسی یا مشکلات هورمونی
📌 نکات مهم پیش از انجام آزمایش اسپرموگرام
• پرهیز از رابطه جنسی به مدت ۲ تا ۷ روز قبل از نمونه‌گیری
• پرهیز از مصرف الکل، دخانیات و داروهای خاص پیش از آزمایش
• نمونه‌گیری باید در شرایط کاملاً بهداشتی و بدون استفاده از مواد روان‌کننده انجام شود
• در صورت نمونه‌گیری در منزل، باید ظرف مخصوص تا حداکثر ۳۰ دقیقه به آزمایشگاه برسد و گرم نگه داشته شود
تفسیر آزمایش اسپرموگرام
تفسیر نتایج اسپرموگرام نیاز به تخصص دارد. گاهی کاهش تعداد یا تحرک اسپرم ممکن است موقتی و قابل درمان باشد. در برخی موارد ممکن است نیاز به آزمایش‌های تکمیلی مانند هورمون‌شناسی مردانه، بررسی ژنتیکی یا تست آنتی‌بادی ضد اسپرم باشد.
🔍 چرا انجام اسپرموگرام در آزمایشگاه پاتوبیولوژی دانش قم ؟
• انجام تست طبق استانداردهای سازمان بهداشت جهانی (WHO)
• تفسیر نتایج توسط متخصصین ناباروری
• محیط نمونه‌گیری اختصاصی و کاملاً محرمانه
• امکان دریافت نتایج آنلاین با رعایت محرمانگی کامل
• مشاوره رایگان برای تفسیر نتایج و مراحل بعدی درمان
✅ اهمیت کلیدی آزمایش اسپرموگرام در ناباروری
ناباروری مردانه عامل حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد موارد ناتوانی در باروری زوج‌هاست. آزمایش اسپرموگرام به عنوان اولین و پایه‌ای‌ترین تست بررسی توان باروری مردان، اطلاعات دقیقی درباره کیفیت و کمیت اسپرم‌ها فراهم می‌کند. این آزمایش گاهی می‌تواند بدون نیاز به مراحل پیچیده‌تر، علت ناباروری را مشخص کند.
🧪 روند انجام آزمایش اسپرموگرام چگونه است؟
1. جمع‌آوری نمونه: نمونه‌گیری معمولاً با انزال از طریق استمنا در محیطی کاملاً بهداشتی انجام می‌شود. در برخی موارد، نمونه از طریق کاندوم مخصوص آزمایشگاهی یا با کمک الکتروانزالیشن انجام می‌شود (در مواردی مثل آسیب نخاعی).
2. تحلیل آزمایشگاهی: بلافاصله پس از تحویل نمونه، آنالیز تخصصی روی آن انجام می‌شود. زمان رسیدن نمونه به آزمایشگاه نباید بیشتر از ۳۰ تا ۶۰ دقیقه باشد.
3. بررسی دقیق طبق استاندارد WHO: آزمایشگاه باید طبق دستورالعمل‌های به‌روز سازمان بهداشت جهانی پارامترها را اندازه‌گیری کند.
📈 اطلاعات کلیدی در تفسیر اسپرموگرام
| پارامتر ها | محدوده نرمال (طبق WHO) |
| حجم منی | حداقل 1.5 میلی‌لیتر |
| تعداد اسپرم | حداقل 15 میلیون در میلی‌لیتر |
| تحرک کلی | حداقل 40٪ اسپرم‌های متحرک |
| تحرک پیشرونده | حداقل 32٪ |
| مورفولوژی طبیعی | حداقل 4٪ (شکل نرمال) |
| pH | 7.2 – 8.0 |
| گلبول سفید | کمتر از 1 میلیون در میلی‌لیتر |
🔸 اگر پارامترها کمتر از این محدوده‌ها باشند، ممکن است نشان‌دهنده آزواسپرمی (عدم وجود اسپرم)، الیگواسپرمی (کاهش تعداد)، آستنواسپرمی (کاهش تحرک) یا تراتواسپرمی (شکل غیرطبیعی) باشد.
🧬 آزمایش‌های تکمیلی مرتبط با اسپرموگرام:
• تست آنتی‌اسپرم آنتی‌بادی: برای بررسی وجود پادتن‌هایی که ممکن است اسپرم را غیرفعال کنند.
• آزمایش Fragmentation DNA اسپرم: برای بررسی شکستگی DNA اسپرم‌ها، که در سقط مکرر یا IVF ناموفق اهمیت دارد.
• تست بیوشیمی منی (Fructose, Zinc): برای بررسی سلامت وزیکول منی و پروستات
• آزمایش ژنتیکی یا کاریوتایپ: در مواردی که اسپرم بسیار کم یا وجود ندارد.
• تست‌های هورمونی (FSH، LH، تستوسترون): برای بررسی عملکرد بیضه‌ها و غدد مغزی تنظیم‌کننده‌ی آن‌ها
🔐 ملاحظات اخلاقی و محرمانگی
در آزمایش اسپرموگرام، محرمانگی اطلاعات بیمار بسیار اهمیت دارد. محیط نمونه‌گیری باید آرام، مجزا و دور از دید باشد. نتایج آزمایش تنها به بیمار و پزشک مربوطه ارائه می‌شود.
🎯 نقش این بخش در درمان ناباروری
آزمایش اسپرموگرام تنها یک تشخیص ساده نیست؛ بلکه پایه‌گذار مسیر درمان ناباروری است. با کمک این تست می‌توان تصمیم گرفت:
• آیا درمان دارویی مؤثر خواهد بود یا نیاز به روش‌هایی مثل IUI، IVF یا میکرواینجکشن (ICSI) وجود دارد؟
• آیا باید آزمایش ژنتیکی یا هورمونی تکمیلی انجام شود؟
• آیا واریکوسل جراحی شود یا خیر؟
🌐 برای چه کسانی انجام این تست اسپرموگرام ضروری است؟
• زوج‌هایی که بیش از یک سال تلاش برای بارداری ناموفق داشته‌اند
• مردانی با سابقه جراحی یا ضربه به ناحیه تناسلی
• سابقه تب شدید، بیماری ویروسی یا مصرف داروهای خاص
• مردان با کاهش میل جنسی یا اختلالات هورمونی
• مردانی که قصد انجام وازکتومی دارند (قبل و بعد از آن)
برای ارزیابی دقیق باروری و انجام آزمایش اسپرموگرام با رعایت کامل استانداردهای علمی، همین حالا در آزمایشگاه پاتوبیولوژی دانش قم نوبت بگیرید. اولین گام آگاهانه برای پدر شدن را بردارید.
🔬 دقت بالا | ⏱ صرفه‌جویی در زمان | 📲 ثبت آسان
